Ιερά Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου Κλεισούρας

Από τα Βυζαντινά Χρόνια στην Παράδοση και την Πνευματικότητα

Η Ιερά Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου Κλεισούρας βρίσκεται σε μια καταπράσινη κοιλάδα, στους βορειοανατολικούς πρόποδες του όρους Μορίκι, σε υψόμετρο 970 μέτρων, και προσφέρει μοναδική θέα στο φυσικό τοπίο της περιοχής. Απέχει περίπου 35 χιλιόμετρα από την Καστοριά και βρίσκεται στα όρια της Περιφερειακής Ενότητας Καστοριάς με τη Φλώρινα. Η μονή ιδρύθηκε το 1813 από τον μοναχό Ησαΐα Πήστα, ο οποίος προερχόταν από τη Μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Ησαΐας προχώρησε στην ανασύσταση της μονής σε μια παλαιότερη θέση, πιθανότατα του 14ου ή 15ου αιώνα.

Το καθολικό της μονής είναι τρίκλιτη βασιλική με τρούλο και διαθέτει εντυπωσιακές αγιογραφίες, έργα του Γεωργίου από τους Χιονάδες της Ηπείρου. Οι τοιχογραφίες, με σπάνια θεματολογία από τη δημιουργία του κόσμου, και το ξυλόγλυπτο, επιχρυσωμένο τέμπλο, κατασκευασμένο το 1772 από τον Κωνσταντίνο Λινοτοπίτη, αποτελούν σημαντικά δείγματα της εκκλησιαστικής τέχνης. Η μονή, με τα φρουριακά της χαρακτηριστικά, διατηρεί ένα συγκρότημα κτιρίων που περιλαμβάνει το καθολικό, τα κελιά των μοναχών και βοηθητικούς χώρους.

Η μονή διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στους εθνικούς αγώνες. Κατά την Επανάσταση του 1821 και τον Μακεδονικό Αγώνα, αποτέλεσε καταφύγιο αγωνιστών, ενώ φιλοξένησε και τον Παύλο Μελά. Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Εμφύλιο, χρησίμευσε ως ασφαλές καταφύγιο για τους κατοίκους της περιοχής. Το 1992, η μονή μετατράπηκε σε γυναικεία και σήμερα φιλοξενεί μια μικρή αδελφότητα υπό την ηγουμενία της Γερόντισσας Ευφραιμίας.

Η μονή συνδέεται επίσης με την Οσία Σοφία της Κλεισούρας, μια σύγχρονη ασκήτρια που έζησε εκεί από το 1927 έως το 1974. Η Οσία Σοφία αγιοκατατάχθηκε το 2011 από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και η μνήμη της τιμάται στις 6 Μαΐου.

Σήμερα, η Ιερά Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου Κλεισούρας αποτελεί σημαντικό προσκυνηματικό κέντρο, προσελκύοντας πιστούς από όλη την Ελλάδα. Με την πλούσια ιστορία της, την αγιογραφική της τέχνη και την πνευματική της κληρονομιά, η μονή παραμένει ένας τόπος γαλήνης, προσευχής και πνευματικής αναζήτησης.

Πληροφορίες

Ιερά Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου, Κλεισούρα Καστοριάς, ΤΚ 50200

Τηκλέφωνο: 2463094330

Ιδιαίτερα αξιοθέατα

• Το Καθολικό της Μονής. Τρίκλιτη βασιλική με τρούλο, ιστορημένη με αγιογραφίες των Χιονιαδιτών ζωγράφων, και ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο τέμπλο του 18ου αιώνα.

• Η εικόνα της Παναγίας. Βρίσκεται σε προσκυνητάριο στα αριστερά της Ωραίας Πύλης

• Το κελί και τα προσωπικά αντικείμενα της Αγίας Σοφίας. Η ασκήτρια γερόντισσα Σοφία έζησε και αγίασε στη Μονή (εορτάζει στις 6 Μαΐου).

• Τα Παρεκκλήσια. Αγίας Παρασκευής, Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου (εκτός της Μονής, σε απόσταση 150 μέτρων)

• Το Κάθισμα της Αγίας Τριάδος. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1.300 μέτρων, παλαιό ασκητήριο της Μονής.

• Η φρουριακή αρχιτεκτονική της Μονής. Περιλαμβάνει το οικοδομικό συγκρότημα με τα κελιά, τοξωτά περάσματα και εσωτερική αυλή.

• Το μέρος όπου φιλοξενήθηκε ο Παύλος Μελάς. Ιστορικό σημείο από την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα.

• Το φυσικό τοπίο της Μονής. Η Μονή είναι χτισμένη σε μια εύφορη κοιλάδα, με θέα στα βουνά του Μορίκι.

• Ο τάφος της Αγίας Σοφίας. Σημαντικό προσκύνημα για τους πιστούς.