Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Νικολάου Κοζάνης

Ο Μητροπολιτικός Ναός του Αγίου Νικολάου, προστάτη της Κοζάνης, αποτελεί το πιο σημαντικό θρησκευτικό μνημείο της πόλης. Η αρχική του κατασκευή χρονολογείται το 1664, όταν κτίστηκε υπογείως για να μην προκαλέσει τις αντιδράσεις των Οθωμανών. Ως τρίκλιτη καμαροσκέπαστη βασιλική, ανταποκρινόταν στις ανάγκες της τότε μικρής κοινότητας.

Το 1721, με νέο φιρμάνι, ο ναός ανακατασκευάστηκε ολοκληρωτικά σε μεγαλύτερες διαστάσεις, ενώ το 1730 ακολούθησε η πλούσια τοιχογράφηση από τους αδελφούς Θεόδωρο και Νικόλαο από τα Ιωάννινα. Στα επόμενα χρόνια προστέθηκαν ο γυναικωνίτης και το παρεκκλήσιο του Τιμίου Προδρόμου, δίνοντας στον ναό την τελική του μορφή.

Το εσωτερικό εντυπωσιάζει με τον πλούσιο διάκοσμο, με τοιχογραφίες που καλύπτουν ολόκληρη την εσωτερική επιφάνεια, ξυλόγλυπτο τέμπλο του 17ου-18ου αιώνα με φυτικά και γεωμετρικά μοτίβα, επισκοπικό θρόνο και τον άμβωνα, δείγματα ηπειρωτικής ξυλογλυπτικής. Το κωδωνοστάσιο (1855), με ύψος 26 μέτρων και ρολόι τεσσάρων όψεων, έχει γίνει το σύμβολο της πόλης. Παρά τις μεταγενέστερες επεμβάσεις (1916, 1986), ο ναός διατηρεί την αρχοντοκτίστικη αίγλη του, συνδυάζοντας βυζαντινές και μεταβυζαντινές παραδόσεις.

Σήμερα, ο Καθεδρικός Ναός δεν είναι μόνο τόπος λατρείας, αλλά και ζωντανό μνημείο της ιστορίας και της τέχνης, που αντικατοπτρίζει την πολιτισμική ταυτότητα της Κοζάνης.